رهنمودهاي تربيتي براي همسران
رهنمودهاي تربيتي براي همسران
راز شاد زيستن زوجين در کانون گرم خانواده
ـ آيا تاکنون از خود پرسيده ايد که چرا بعضي از زوج ها با يکديگر همدلي و همفکري دارند و برخي ندارند؟
ـ آيا تاکنون از خود پرسيده ايد که چرا زنان و شوهراني که با هم تفاهم دارند، پس از مدتي به عدم تفاهم مي رسند؟
ـ آيا تاکنون از خود پرسيده ايد که چگونه مي شود زنان و شوهراني که مدّعي بوده اند نمي توانند با يکديگر زندگي کنند، پس از چندي توانسته اند به خوبي با هم زندگي کنند؟
ـ آيا مي دانيد که اکثر صاحب نظران ديني، روان شناسان، جامعه شناسان و...علت اصلي اختلاف هاي خانوادگي و مسايل زناشويي را سوءتفاهم و سوءارتباط بين زوجين ذکر کرده اند؟
ـ آيا مي دانيد که بزرگان ما، فرهيختگان، روان شناسان و کارشناسان امور خانواده راه اصلي حل و فصل مسايل زناشويي و
رسيدن به يک خانواده ي متعادل را «ايجاد تفاهم و همدلي» ذکر کرده اند؟
براي پاسخگويي به سؤالات فوق، چکيده اي از رهنمودهاي تربيتي صاحب نطران و روان شناسان، به شما زوج هاي جوان، زنان و مردان با فضيلت، شما خوباني که خواهان رسيدن به يک زندگي ايده آل، آرام، شاد و با معنويت هستيد، تقديم مي شود. اميد است اين گام کوچک، مفيد و مؤثر واقع شود.
1-بينش تکاپويي و تحول:
الف)او را به عنوان فردي با ارزش و برخورد از کرامت انساني بپذيريد.
ب)او را فردي مستعد کمال و تحول بپنداريد.
ج)علاقه مند به پيشرفت و ترقي او باشيد.
چنين بينشي در شخصيت انسان، عرصه ي زندگي را به روي نوآوري مي گشايد و کانون خانواده را از زوال و فرسايش تدريجي مصون مي سازد.
2-تبادل عاطفي در برابر انجماد عاطفي:
شيوه هاي صحيح مبادلات عاطفي بين زوجين عبارتند از:
الف)شيوه قلبي:قلب خواستگاه و رويشگاه تمامي ارتباطات و مناسبات انساني است.قلب، سرچشمه ي فياض احساسات و تمايلات است. اگر همسري در کشتزار قلب خود، بذر عشق و محبت به همسرش را کاشت، يک عمر محصول نشاط، شادابي، بالندگي، خلاقيت، نوآوري، پويايي، معنويت و موفقيت و خوشبختي درو خواهد کرد.
ب)شيوه کلامي: يکي از توانايي روحي و جاذبه هاي شخصيتي آدمي، ابراز محبت نسبت به همسر و شريک زندگي اش مي باشد.(در فصل قبل مفصل توضيح داده شد.)
موانعي که در مسير ابراز محبت، راه را سد مي کنند عبارتند از: عدم معرفت، غرور بي جا، حجب و حياي افراطي.
ج)شيوه عملي:در اين طريق، پايه هاي زندگي که قبلاً از راه هاي قلبي و کلامي ابراز محبت استوار شده بود، با انجام دادن خدمات خالصانه و عاشقانه براي همسر، استحکام بيشتر مي يابد و احساس ارزش شخصي هر يک، فزوني مي گيرد.
3-مثبت گرايي در برابر منفي گرايي:
«مثبت گرايي» را مي توان، «هنر خوب ديدن» ناميد که خود «هنر چگونه ديدن» است و زماني قابليت «خوب ديدن» را درمي يابيم، که چشمهايمان را اين گونه تربيت کنيم.
اگر حقيقتاً خواهان خوشبختي و کمال در همسر خود هستيد، در تشويق ها و تشکرهايتان از او، جنبه هاي خوب شخصيتي و هنرهاي مثبت او را يادآور شويد.آن وقت خواهيد ديد که او مي تواند بر رفيع ترين قلل موفقيت و کمال صعود کند.
4-هنر خوب شنيدن سخن همسر:
5-علايق و تمايلات همسرتان را در نظر بگيريد:
6-پرهيز از مقايسه ي همسر خود با ديگران:
7-پي ريزي پايه هاي زندگي با صداقت:
لازم است براي نيل به تفاهم، زن و شوهر در همه ي امور زندگي نسبت به همديگر صادق و راستگو باشند. زوجين زماني به کاخ سعادت زندگي مشترک دست مي يابند که پايه هاي آن را بر صداقت و درستي پي ريزي نمايند.
8-رفاقت در برابر لجاجت:
9-حق همسر در تصميم گيري ها:
10-سکوي پرتاب:
در حقيقت به منزله ي «بال»براي «پرواز همسر» و يا به تعبير ديگر، «سکوي پرتاب» شريک زندگي تان باشيد و اين را بدانيد که پشت سر هر مرد موفقي، زن شايسته ولايقي وجود داشته و بالعکس.
11-کردار هماهنگ با عمل:
12-حضور در جمع خصوصي خانواده:
13-مکمل شخصيت همسر:
14-اعتدال در عشق ورزي به همسر:
15-غني سازي اوقات فراغت در منزل:
16-حمايت و پشتيباني از شوهر:
17-درک همسر:
18-کانون آرامش و آسايش:
19-ارزش کارها:
بنابراين بهتر است به همسرتان بگوييد که کار او در منزل برايتان فوق العاده با ارزش و مهم است. در اين صورت خانه ي شما تبديل به يک گلستان مملو از گل هاي شور، شادي، نشاط، عشق، اميد، پويايي، سازندگي، خوشبختي و سعادت خواهد شد.
20-تعاون و همکاري:
اگر به دليل مشغله ي زياد و مسؤوليت سنگين، نمي توانيد عملاً با همسرتان در کارهاي منزل همياري نماييد، حداقل انگيزه و نيت خود را به اطلاع او برسانيد تا از حمايت فکري شما احساس دلگرمي کند. انگيزه ي همکاري و مشارکت، مهمتر از خود همکاري است، زيرا مقدمه ي هر عملي، انگيزه اي است که در پشت آن عمل نهفته است.
21-نقش واژه ها در گفتار:
22-حفظ طراوت و شادکامي:
«انسان با ايمان، اندوهش را در دل و خوشرويي را بر چهره دارد.» (1)
بنابراين مرد فهيم و خردمند مشکلات روزمره را وارد حريم خانواده نمي کند و سعي مي کند طراوت و شادابي خود را هميشه در حد تعادل نگه دارد.
آري!«همانند، همانند مي سازد.» و يا «افسرده دل، افسرده کند انجمني را»و مرد با ايمان و خوشرو، خانواده ي متقي و شاداب را تربيت و رهبري مي نمايد و بالعکس.
23-پرهيز از خودکم بيني:
مواجه بوده ايد، آينده را فداي گذشته نکنيد. مي توان با بهتر زندگي کردن و برخورد مثبت و عقلاني، از رنج هاي زياد و استرس هاي رواني کاست. امام علي (ع) مي فرمايند:
«اگر از آنچه گذشته عبرت گيري، آنچه را باقي مانده مي تواني حفظ کني.» (2)
اگر با خودتان کمي مهربان و واقع بين باشيد، شادکامي زندگي را بهتر احساس خواهيد کرد.شما مي توانيد بهترين، باصفاترين، با محبت ترين، بانشاط ترين، زيباترين و با معنويت ترين کانون گرم زندگي مشترک را داشته باشيد. خواستن توانستن است، به شرطي که شما خود را کم نبينيد.
24-کسب تجارب:
25-انتقاد سازنده به جاي انتقاد مخرّب:
شادکامي جاي خود را به تلخکامي داده و روابط دوستانه و محبت آميز به خصومت و دشمني تبديل مي شود.
انتقاد اگر به جاي خود و با روش صحيح و مناسب انجام گيرد، يک شيوه ي کارآمد و مؤثر خواهد بود. از تکرار پي در پي انتقاد (چه سازنده و چه مخرب)بپرهيزيد.
26-ويژگي هاي انتقاد سازنده:
ويژگي هاي انتقاد سازنده در زندگي مشترک عبارتند از:
1-انتقاد با نيت خيرخواهانه انجام مي شود.
2-لحن انتقاد کننده آرام، نرم و مشفقانه است.
3-هدف انتقاد کننده ارشاد و اصلاح است.
4-انتقاد در خلوت و تنهايي صورت مي گيرد. زيرا انتقاد در جمع موجب مي شود که شنونده ي انتقاد، امنيت روحي خود را در مخاطره ببيند و اين انتقاد، او را نزد ديگران خوار و کوچک کند. اما انتقاد در خلوت، باعث اعتماد به نفس و عزت بخشيدن به وي مي گردد.
5-انتقاد با توجه به ظرفيت رواني همسر انجام مي شود.
6-قبل از انتقاد سازنده، تعدادي از ويژگي هاي مثبت همسرتان را بيان کنيد و با جلب اطمينان ايشان، موضوع اصلي مورد انتقاد را طرح نماييد.چنين عملي موجب مي شود که او مقاومت کمتري در پذيرش انتقاد از خود نشان دهد.
7-انتقاد با عبارات پيشنهادي ارائه مي شود نه با جملات آمرانه و دستوري.
8-انتقاد صرفاً از رفتار و کار خطا به عمل مي آيد.
9-انتقاد بدون توهين و تحريک عصبي انجام مي شود.
10-انتقادگر فرصتي براي جبران به انتقاد شونده مي دهد.
11-انتقاد از جنبه ي مثبت طرف مقابل آغاز مي شود.
12-روش انتقادگر، عيب پوشي و رازداري است.
13-انتقادگر، در حين انتقاد بر خود مسلط است.
27-رازداري در برابر رازگويي:
ضروري است زن و شوهر در جهت دستيابي به تفاهم، اسرار يکديگر را نزد ديگران فاش نکنند، و آن را امانتي از جانب يکديگر نزد خودشان تلقي نمايند.
مواردي که در زندگي مشترک، رازگويي انجام مي شود و تفاهم موجود ميان آنان را تهديد مي کند، به طور اجمال عبارتند از:
1-فرد، راز همسرش را براي ديگران بازگو کند. 2-فرد، راز خودش را براي ديگران بازگو کند. 3-فرد، راز ديگران را براي همسرش بازگو کند. 4-فرد، رازهايي از زندگي را براي ديگران بازگو کند. 5-ديگري، راز گذشته ي يکي از زوجين را براي همسرش افشا کرده و روابط آنها را خصمانه کند.
رازداري آثار مثبتي است که به طور اجمال عبارتند از:
1-با حفظ رازداري بر درجات ايمان ما افزوده مي شود. 2-رازداري بر ميزان خويشتن داري ما مي افزايد. 3-رازداري، اعتماد ديگران را نسبت به ما جلب نموده و مردم با ديده ي احترام و اطمينان به افراد رازدار مي نگرند. 4-افراد رازدار الگوي مناسب براي همسر، فرزندان و جامعه مي باشند. 5-رازداري، روابط زوجين را مستحکم تر و پايدارتر و شيرين تر مي نمايد.
آثار نامطلوب رازداري:
1-پرورش و توسعه شخصيت منفي. 2-کاهش درجه ي ايمان و اعتقاد به خدا. 3-غفلت و انحطاط اخلاقي. 4-اشاعه و گسترش رذايل اخلاقي.
عواملي که منجر به افشاي راز مي شوند، به طور اجمال عبارتند از:
1-پوشانيدن حقارت دروني. 2-فقر ارتباط متعادل عاطفي بين زن و شوهر. 3-انتقاد ناپذيري زن و شوهر. 4-الگو گرفتن از روابط والدين. بنابراين اسرار و مکنونات قلبي خود را با کسي در ميان نگذاريد، مگر با معدودي دوست که آنها را مي شناسيد و به صداقت و پاکي و رازداري آن ها يقين و اطمينان داريد، آن هم در صورت ضرورت که بخواهيد با آنها مشاوره نماييد و از آگاهي و راهنمايي هاي ايشان بهره گيريد.
28-صدا زدن:
پيامبر اکرم (ص) مي فرمايند:
«... بهترين نامي که دوست دارد، او را صدا زند.» (3)
بهتر است پيش از آنکه زن و شوهر در اجتماع لقب و عنواني پيدا کنند؛ يعني سال هاي اول ازدواج که هنوز دکتر و مهندس و حاجي نشده اند و يکديگر را به اسم کوچک و يا نام فاميل مي خوانند، چاشني محبتي بر آن بيفزايند و مثلاً «مهدي جان و زهرا جان»يا «علي آقا و زينب خانم»صدا بزنند.
29-بدرقه و «پيشواز»همسر:
زن و شوهر فهيم و آگاه به خوبي مي دانند که شريک زندگيشان هميشه به محبت صادقانه نياز دارد و خريدار نگاه هاي پر از عشق و اميد است، از اين رو همواره (خصوصاً به هنگام جدايي) با چشمان پر مهر و نگاه هاي پر جاذبه، امواجي از محبت و دوستي را به دل و جان همسر خود روانه مي کنند.
چه زيباست هنگام بيرون رفتن شوهر از خانه، زن چند قدمي پشت سرش رود و او را تا در منزل بدرقه کند و براي او دستي تکان داده و تبسمي زند و او را به خداي بزرگ بسپارد.
30-گذر از بحران ها:
آري عزيزان!شقايق تنها گلي است که در تاريکي نيز از تلاش باز نمي ايستد و به رشد خود ادامه مي دهد. پس بياييد از اين «گل آزاده» بياموزيم که حتي در سخت ترين شرايط نيز، مي توان با نور اميد طي طريق کرد و از تلاش دست برنداشت.
پي نوشت :
1-اصول کافي، ج2، ص228.
2-نهج البلاغه، ترجمه محمد دشتي، نامه 2/49.
3-اصول کافي، ص 643.
/س
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}